„Kierunek Dolny Śląsk – wpływ potencjału społeczno-ekonomicznego migrantów powrotnych na rozwój województwa dolnośląskiego  w kontekście przygotowania regionu na przyjęcie powracających” (nr WND-POKL 08.01.02-02-046/08 )

Projekt wpisuje się w Priorytet VIII Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na lata 2007-2013, Poddziałanie 8.1.2 Wsparcie procesów adaptacyjnych i modernizacyjnych w regionie.

Okres realizacji projektu: grudzień 2008 r. – sierpień 2010 r.

Zespół projektowy:

1. Kierownik projektu: Marta Gruszka
2. Ekspert kluczowy: Cezary Ulasiński
3. Eksperci: m.in. Dagmara Bieńkowska, Justyna Szymańska
4. Asystenci projektu: Małgorzata Majka, Bartosz Trzaskalski
5. Partner projektu: Instytut Badań Marketingowych i Społecznych VRG Strategia

CELE PROJEKTU

Projekt powstał w odpowiedzi na problem niedostatecznego poziomu wiedzy na temat wpływu zjawiska migracji powrotnych na gospodarkę regionu, a co za tym idzie trudność w podejmowaniu właściwych działań adaptacyjnych w tym zakresie.

Celem głównym projektu jest stworzenie podstaw do efektywnego wykorzystania zmiany gospodarczej, związanej z napływem kapitału ekonomicznego, społecznego i kulturowego migrantów powrotnych na rzecz rozwoju województwa dolnośląskiego.

Cele szczegółowe:

• oszacowanie obecnej skali zjawiska migracji powrotnych w województwie dolnośląskim oraz jego prognoza w perspektywie 5-letniej;
• charakterystyka i typologia grup migrantów powrotnych w regionie, określenie ich potencjału ekonomicznego, społecznego oraz kulturowego, diagnoza zachowań ekonomicznych i planów zawodowych tej zbiorowości;
• określenie kierunków i rodzaju wpływu migracji powrotnych na gospodarkę regionu;
• sformułowanie katalogu rozwiązań dla jednostek samorządu terytorialnego wspomagających efektywne wykorzystanie potencjału reemigrantów na Dolnym Śląsku.

DZIAŁANIA PODEJMOWANE W PROJEKCIE

Projekt przewiduje cztery zasadnicze fazy realizacji.

Faza I: przygotowawcza - obejmuje analizę danych zastanych dotyczących zjawiska migracji. W efekcie zebrane zostaną dostępne aktualnie informacje o charakterze ilościowym i jakościowym, pozwalające ukierunkować proces tworzenia narzędzi badawczych, prognoz i katalogu rozwiązań dla jednostek samorządu terytorialnego.

Faza II: analiza stanu obecnego zjawiska migracji powrotnych w woj. dolnośląskim – faza ta obejmuje realizację trzech podstawowych zadań:

• określenie skali zjawiska migracji powrotnych w latach 2004-2008 w województwie dolnośląskim poprzez badania ilościowe (wywiad telefoniczny CATI, przeprowadzony na próbie 4000 gospodarstw domowych w województwie);
• określenie potencjału dolnośląskich reemigrantów (m.in. weryfikacja istniejącej typologii emigrantów z określeniem liczebności poszczególnych grup, diagnoza zachowań ekonomicznych i planów na przyszłość) w drodze badań ilościowych (ankieta e-mailowa przeprowadzona na próbie 1000 migrantów powrotnych w województwie dolnośląskim);
• pogłębiona charakterystyka dolnośląskich reemigrantów (m.in. determinanty decyzji o ponownej emigracji/pozostaniu w regionie, czynniki sprzyjające/hamujące rozwój zawodowy migrantów). Realizowane będą badania jakościowe z wykorzystaniem dwóch metod: indywidualnych wywiadów pogłębionych (wśród mieszkańców województwa, którzy powrócili z emigracji) oraz zogniskowanych wywiadów grupowych z jednorodnymi grupami dolnośląskich reemigrantów.

W efekcie powstanie zbiorczy raport „Migracja powrotna w woj. dolnośląskim w latach 2004-2008 - skala zjawiska, potencjał oraz pogłębiona charakterystyka powracających”.

Faza III: prognostyczna - ma na celu oszacowanie w perspektywie 5-letniej poziomu napływu zarówno powracających z zagranicy do województwa dolnośląskiego jak i kapitału pozyskanego podczas pobytu migracyjnego, kładąc nacisk na wskazanie wpływu zjawiska na rozwój społeczno-gospodarczy regionu. Jako punkt wyjścia traktowane będą uzyskane w fazie I i II wyniki badań i analiz. Faza obejmuje dwa zadania:

• badania w perspektywie 5-letniej deklaratywnego poziomu skali powrotów z emigracji zagranicznej mieszkańców województwa oraz oszacowanie pozyskanego w tym czasie kapitału (w wariancie optymistycznym i pesymistycznym). Przeprowadzone zostaną badania ilościowe z wykorzystaniem ankiety e-mailowej wśród 500 emigrantów z terenu województwa;
• analiza wpływu zjawiska reemigracji w woj. dolnośląskim na rozwój społeczno-gospodarczy regionu (m.i. identyfikacja obszarów gospodarczych i społecznych szczególnie podatnych na wpływ tej zmiany, bilans korzyści i zagrożeń wynikających ze zjawiska migracji powrotnych w skali mikro i makro oraz w perspektywie krótko i średniookresowej). Dodatkowo opracowane zostaną scenariusze rozwoju regionu (pesymistyczny i optymistyczny), bazujące na prognozie zmiany gospodarczej w tych dwóch wariantach oraz diagnozie zachowań ekonomicznych reemigrantów (faza II). Wyniki będą podstawą dla określenia czy i w jaki sposób można wykorzystać potencjał (ekonomiczny, intelektualny) powracających dla rozwoju lokalnego i regionalnego.

Faza IV: formułowanie mechanizmów efektywnego wykorzystania potencjału migrantów powrotnych w woj. dolnośląskim – faza ta obejmuje realizację dwóch zasadniczych zadań:

• diagnozę poziomu przygotowania powiatów województwa dolnośląskiego na przyjęcie reemigrantów (tj. analizę atrakcyjności oferty, którą potencjalnie mogą być zainteresowani powracający, dostępnej w poszczególnych powiatach). Diagnoza będzie podstawą do pogrupowania powiatów wg specyfiki społeczno-gospodarczej i poziomu przygotowania na przyjęcie reemigrantów;
• opracowanie katalogu rozwiązań dla jednostek samorządu terytorialnego, wspomagającego efektywne wykorzystanie zmiany gospodarczej, jaką są reemigracje w województwie dolnośląskim.

Faza V: promocji i upowszechniania przewiduje opracowanie materiałów informacyjno-promocyjnych, prowadzenie podstrony internetowej, organizację konferencji regionalnej prezentującej wyniki projektu. Ponadto powstanie publikacja podsumowująca projekt.

EFEKT REALIZACJI PROJEKTU

Na podstawie wyników badań, koncentrujących się zarówno na ocenie jakościowej zjawiska migracji powrotnych, jak i na jego kwantyfikacji, wypracowany zostanie katalog rozwiązań formułowanych dla dolnośląskich jednostek samorządu terytorialnego wspomagających efektywne wykorzystanie potencjału migrantów powrotnych w województwie dolnośląskim.

WARTOŚć DODANA PROJEKTU

• ułatwienie procesów adaptacyjnych migrantów powrotnych w województwie dolnośląskim;
• wzmocnienie pozytywnego wizerunku Dolnego Śląska jako atrakcyjnego miejsca do osiedlania się i inwestowania.