„Kierunek Małopolska – wpływ potencjału społeczno-ekonomicznego migrantów powrotnych na rozwój Małopolski w kontekście przygotowania regionu na przyjęcie powracających” (nr WND-POKL 08.01.02-12-020/08)

Projekt wpisuje się w Priorytet VIII Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na lata 2007-2013, Poddziałanie 8.1.2 Wsparcie procesów adaptacyjnych i modernizacyjnych w regionie.

Okres realizacji projektu: luty 2009 r. – październik 2010 r.

Zespół projektowy:

1. Kierownik projektu: Marcin Dziółko
2. Ekspert kluczowy: Cezary Ulasiński
3. Eksperci: m.in. Dagmara Bieńkowska, Justyna Szymańska
4. Asystenci projektu: Weronika Chodacz, Karolina Wójcik 
5. Partner projektu: Instytut Badań Marketingowych i Społecznych VRG Strategia

CELE PROJEKTU

Projekt powstał w odpowiedzi na problem związany z znikomym poziomem wiedzy na temat wpływu zjawiska migracji powrotnych na gospodarkę regionu. Sytuacja taka przekłada się na trudność w podejmowaniu odpowiednich działań adaptacyjnych w tym aspekcie.

Celem głównym projektu jest stworzenie podstaw do efektywnego wykorzystania zmiany gospodarczej, która wiąże się z napływem kapitału społecznego, kulturowego i ekonomicznego migrantów powrotnych na rzecz rozwoju Małopolski.

Cele szczegółowe:

• oszacowanie obecnej skali zjawiska migracji powrotnych w Małopolsce oraz jego prognoza w perspektywie 5-letniej;
• charakterystyka i typologia grup migrantów powrotnych w województwie, określenie ich potencjału społecznego, kulturowego oraz ekonomicznego - diagnoza zachowań ekonomicznych i planów zawodowych tej zbiorowości;
• określenie kierunków i rodzaju wpływu migracji powrotnych na gospodarkę regionu;
• sformułowanie katalogu rozwiązań dla jednostek samorządu terytorialnego wspomagających efektywne wykorzystanie potencjału ekonomicznego migrantów powrotnych w Małopolsce.

DZIAŁANIA PODEJMOWANE W PROJEKCIE

Prace w projekcie dzielą się na cztery zasadnicze etapy.

Etap I: przygotowawczy - zakłada szereg działań związanych z analizą danych zastanych dotyczących zjawiska migracji oraz sytuacji społeczno gospodarczej regionu. W rezultacie zebrane zostaną informacje o charakterze ilościowym i jakościowym, które wykorzystane zostaną na potrzeby badań, prognoz oraz podczas tworzenia katalogu rozwiązań dla jednostek samorządu terytorialnego.

Etap II: analizy stanu obecnego zjawiska migracji powrotnych w Małopolsce – etap ten obejmuje realizację trzech zasadniczych zadań:

• określenie skali zjawiska migracji powrotnych w latach 2004-2008 w Małopolsce poprzez badania ilościowe (wywiad telefoniczny CATI) na próbie 4000 gospodarstw domowych w ternu województwa;
• określenie potencjału małopolskich reemigrantów (m.in. typologia emigrantów z określeniem liczebności poszczególnych grup, diagnoza zachowań ekonomicznych i planów na przyszłość) w drodze badań ilościowych (ankieta on-line przeprowadzona na próbie 1000 migrantów powrotnych w Małopolsce);
• pogłębiona charakterystyka małopolskich reemigrantów (m.in. determinanty decyzji o ponownej emigracji/pozostaniu w regionie, czynniki sprzyjające/hamujące rozwój zawodowy migrantów). Badania jakościowe realizowane będą z wykorzystaniem dwóch metod: indywidualnych wywiadów pogłębionych (wśród mieszkańców Małopolski, którzy powrócili z emigracji) oraz zogniskowanych wywiadów grupowych z jednorodnymi grupami reemigrantów.

Efektem będzie zbiorczy raport „Migracja powrotna w Małopolsce w latach 2004-2008 - skala zjawiska, potencjał oraz pogłębiona charakterystyka powracających”.

Etap III: prognostyczny – podstawowym celem jest oszacowanie w perspektywie 5-letniej poziomu napływu zarówno powracających z zagranicy do Małopolski jak i kapitału pozyskanego podczas pobytu migracyjnego. Szczególny nacisk zostanie położony na wskazanie wpływu zjawiska na rozwój społeczno-gospodarczy regionu. Punktem wyjścia będą wyniki badań i analiz uzyskane w fazie I i II. Etap obejmuje dwa główne zadania:

• badania w perspektywie 5-letniej deklaratywnego poziomu skali powrotów z emigracji zagranicznej mieszkańców województwa oraz oszacowanie pozyskanego w tym czasie kapitału (w wariancie optymistycznym i pesymistycznym). Przeprowadzone zostaną badania ilościowe z wykorzystaniem ankiety e-mailowej na próbie 500 emigrantów z terenu województwa. Dodatkowo zrealizowany zostanie sondaż uliczny typu central location w wybranych krajach Unii Europejskiej na próbie 300 emigrantów. Wykorzystanie tych 2 metod pozwoli na dotarcie zarówno do osób posługujących się nowoczesnymi technologiami komunikacyjnymi jak i nie mających do nich dostępu.
• analiza wpływu zjawiska migracji powrotnych w Małopolsce na rozwój społeczno-gospodarczy regionu (m.in. identyfikacja obszarów gospodarczych i społecznych w szczególności podatnych na wpływ tej zmiany, bilans korzyści i zagrożeń wynikających ze zjawiska migracji powrotnych w skali mikro i makro oraz w perspektywie krótko i średniookresowej). Ponadto opracowane zostaną scenariusze rozwoju regionu (pesymistyczny i optymistyczny), bazujące na prognozie zmiany gospodarczej oraz diagnozie zachowań ekonomicznych reemigrantów. Wyniki stanowić będą podstawę dla określenia czy i w jaki sposób można wykorzystać potencjał zarówno ekonomiczny jak i intelektualny powracających do Małopolski.

Etap IV: formułowania mechanizmów efektywnego wykorzystania potencjału migrantów powrotnych w Małopolsce – faza ta obejmuje realizację dwóch kluczowych zadań:

• diagnozę poziomu przygotowania powiatów województwa małopolskiego na przyjęcie reemigrantów (m.in. analizę atrakcyjności oferty dostępnej w powiatach małopolskich, którą potencjalnie mogą być zainteresowani powracający). Zebrane dane posłużą do rangowania powiatów wg specyfiki społeczno-gospodarczej i poziomu przygotowania na przyjęcie reemigrantów;
• opracowanie katalogu rozwiązań dla jednostek samorządu terytorialnego, wspomagającego efektywne wykorzystanie zmiany gospodarczej, której impulsem są migracje powrotne w województwie małopolskim.

Etap V: promocji i upowszechniania zakłada opracowanie materiałów informacyjno-promocyjnych, prowadzenie podstrony internetowej oraz organizację konferencji regionalnej prezentującej wyniki projektu. Wydana i dystrybuowana będzie także publikacja podsumowująca projekt.

EFEKT REALIZACJI PROJEKTU

Korzystając z wyników badań, koncentrujących się zarówno na ocenie jakościowej zjawiska migracji powrotnych, jak i na jego ilościowym aspekcie, opracowany zostanie katalog rozwiązań skierowanych do małopolskich jednostek samorządu terytorialnego, wspomagających efektywne wykorzystanie potencjału migrantów powrotnych Małopolski.

WARTOŚć DODANA PROJEKTU

• usprawnienie procesów adaptacyjnych migrantów powrotnych w Małopolsce;
• wzmocnienie pozytywnego wizerunku Małopolski, jako atrakcyjnego miejsca do osiedlania się i inwestowania.